Naast schrijver ben ik recensent voor de Science Fiction & Fantasy Boekenclub. Af en toe krijg ik de vraag hoe dat precies in zijn werk gaat, zo’n recensie schrijven. Met welke punten houd je rekening? Wat maakt een recensie een goede recensie? Vaak genoeg zie ik zinnen zoals “ik heb genoten van dit boek” voorbij komen. Als auteur lijkt mij dit fantastisch om te horen en blijf dat ook zeker schrijven, maar wil je je recensie net iets meer geven? Lees dan verder!

Mijn stappenplan tot een recensie

Mijn eerste stap bij het schrijven van een recensie is om de basis informatie neer te zetten. Wie is de auteur? Wat is de titel van het boek? Is het onderdeel van een serie en zo ja, om welk deel gaat het? Onder welk genre valt het boek? Dit geeft een lezer van de recensie een eerste indruk over het boek.

Daarna deel ik mijn recensie op in drie onderdelen:

• De flaptekst: deze kopieer en plak ik via de van de uitgeverij. Hier verander ik niets aan, maar is voor de compleetheid voor de recensie in de boekenclub. Deze haal ik weg als ik een bericht plaats op websites zoals Goodreads, Hebban en The Storygraph.
• Het verhaal: ik geef een kleine indruk van het boek als een soort extra flaptekst. Hierbij is het goed opletten dat het stukje geen belangrijke plotpunten bevat, daarom beperk ik mij altijd tot het begin van een boek. Het is niet mijn bedoeling om een samenvatting te geven, alleen een eerste indruk van de start van een boek, zodat de lezer zijn mening daarover kan vormen.
• Mijn recensie: hier geef ik mijn mening over het verhaal en houd daarbij rekening met een aantal zaken. Wat vond ik van de wereldbouw? Hoe zijn de personages gedaan, spreken ze mij bijvoorbeeld aan of komen ze totaal niet tot leven? Hoe zit het plot in elkaar? Klopt het, worden belangrijke vragen beantwoord of juist niet? Wat vind ik van de schrijfstijl en het tempo van het verhaal? Afhankelijk van het subgenre komen er nog andere vragen bij kijken. Een vraag hoe ik de romantiek bijvoorbeeld vond is niet voor elk boek te beantwoorden.

Al deze punten bij elkaar vormen mijn recensie. Meestal is deze zo 500 – 700 woorden lang, afhankelijk van hoe lang de flaptekst is en hoeveel ik te zeggen heb over een boek. Aan de hand van mijn recensie bepaal ik het aantal sterren, variërend van 1 tot en met 5. Bij 1 ster heb ik een boek niet volledig gelezen, omdat bepaalde zaken mij zo tegenstonden dat het niet lukte. Bij 2 heb ik het boek wel volledig gelezen, maar waren er zodanige verbeterpunten dat ik het niet snel zou aanbevelen. 3 sterren betekent dat ik het een leuk boek vond en zal aanbevelen. Geen uitblinker, maar absoluut genoten. Bij 4 sterren vond ik het boek erg tof en kan ik hem zeker aanbevelen. Er waren hier en daar wat zaken, maar daar stoorde ik mij minimaal aan. Als ik 5 sterren geef is een boek nagenoeg perfect voor mij. Ik ben amper iets tegen gekomen waar ik mij aan stoorde en ik heb het boek verslonden.

Waarom een recensie schrijven?

Heel simpel, om auteurs te steunen! Recensies zijn voor auteurs belangrijk om lezers in te lichten over hun boek. Meningen van anderen vormen een belangrijke tool om een idee te krijgen van een boek. Zo kan een recensie van drie sterren met een uitgebreid verhaal erbij nuttiger zijn om te lezen dan een recensie van vijf sterren en “wat een geweldig boek!”

Daarnaast vind ik het leuk om mijn mening te geven over verhalen en ben ik er van overtuigd dat het mij ook een betere schrijver maakt. Door boeken kritisch te lezen, ga ik ook kritischer naar mijn eigen verhalen kijken. Zijn mijn eigen manuscripten daardoor perfect? Absoluut niet, maar ik denk wel dat het helpt om inzicht te krijgen.

Natuurlijk zijn de gratis boeken ook leuk en heel erg welkom, maar dat zal voor mij nooit een motivatie vormen om een boek te lezen. Een mooie kaft met sprayed edges dan weer wel, dat kan ik nu eenmaal slecht weerstaan.

Andere zaken

• Houd er altijd rekening mee dat een recensie een mening is van een lezer en niet de waarheid;
• wees aardig en beleefd. De auteur achter een boek is een mens van vlees en bloed. Het is soms makkelijk vergeten, maar een schrijver heeft gevoel;
• mijn advies is om de sandwich methode te gebruiken. Benoem eerst iets positiefs, dan de mindere punten en sluit positief af;
• vertel waarom je iets minder vond. Geen enkel boek is perfect, maar een auteur kan niets met “ik vond het stom”. Waarom vond je iets stom? Waarom stond iets je tegen?

• geef ik boodschappen. “Ik vond iets minder, omdat…”. Als voorbeeld: “ik vond de uitwerking van een personage minder, omdat hij neergezet wordt als duister en de rivaal, maar het enige wat hij deed was de hoofdpersoon helpen.” Dit geeft beter aan dat het om een mening gaat en niet om een feit;

• schrijf een recensie over boeken die je graag wil lezen, niet omdat je een boek gratis kunt krijgen en houd altijd voor ogen waarvoor je een recensie schrijft. Soms is het ook oké om geen recensie over een boek te schrijven, het moet zeker geen verplichting worden.

Hopelijk geeft dit inzicht over hoe ik recensies schrijf. Het is zeker geen “perfecte” manier en andere manieren zijn ook zeker niet verkeerd, net zoals dat een recensie als “wat een onwijs leuk boek” absoluut niet verkeerd is. Laten we met zijn allen auteurs verder helpen. Mond op mond reclame is een krachtig iets en jij als lezer kunt daar zeker aan bijdragen!